มารู้จัก Fine Robusta กันค่ะ

ความรู้สุดสัปดาห์ : บทความนี้แอดมินจะชวนลูกเพจทุกท่านมาทำความรู้จักกับกาแฟอีกหนึ่งสายพันธุ์ที่กำลังเข้ามามีบทบาททางการค้าในปัจจุบันอย่างเจ้า Fine Robusta กันค่ะ

เมื่อพูดถึง Robusta คอกาแฟหลายคนถึงกับร้องยี้กันเลยทีเดียว อาจจะเกิดจากประสบการณ์ที่ไม่ค่อยน่าประทับใจจากการได้ผัสผัสกับเจ้า Robusta ในอดีตที่ผ่านมาก็เป็นได้ แต่ในปัจจุบัน Robusta ได้พัฒนาตัวเองมาเป็นอย่างดี แต่ก่อนอื่นแอดมินจะขอเล่าประวัติของ Robusta ให้ลูกเพจได้ทราบกันก่อนใน EP นี้ : Fine Robusta EP.1

Robusta เป็นหนึ่งใน 2 สายพันธุ์หลักของ Coffea Canephora (“Coffea Canephora” ตั้งชื่อขึ้นโดย Pierre ในปี พ.ศ. 2438)

 มีต้นกำเนิดที่พบได้ตามธรรมชาติในป่าที่ร้อนขึ้นในระหว่าง เส้นรุ้งที่ 10* เหนือ ถึง เส้นรุ้งที่ 100 ปลูกได้บนความสูงจากระดับน้ำทะเลเพียง  100 – 1,200 เมตร พบโดยทั่วไปตามฝั่งทะเลตะวันตกของแอฟริกา จากประเทศเซนกัล แกมเบีย กีเนีย เชียร่า เลโอน ไลบีเรีย ไอเวอรี่โคสต์ กาน่า ไนจีเรีย แคมเมอรูน อีเควเตอร์ กีเนีย กาบอง คองโก จนกระทั่งถึงฝั่งทะเลตะวันออกของทวีปและขึ้นมาทางเหนือของทะเลสาบวิคตอเรียในเขตประเทศอูกานดา และภาคใต้ของประเทศซูดาน แหล่งกำเนิดของกาแฟ Robusta มีพื้นที่กว้างใหญ่มาก ปัจจุบันมีสัดส่วนทางกาค้าอยู่ที่ประมาณ 40% ถึง 45% ของการผลิตกาแฟทั่วโลก

การจัดอันดับ 1-5 ประเทศผู้ส่งออกสารกาแฟ Robusta รายใหญ่ของโลก

Green Coffee Robusta Production by Country in 1000 60 KG BAGS (Year of Estimate: 2023)

Rank                                     

1. VietNam                 29,800   (1000 60 KG BAGS)
2. Brazil                        22,800   (1000 60 KG BAGS)       
3. Indonesia               10,000   (1000 60 KG BAGS)       
4. Uganda                    5,750     (1000 60 KG BAGS)       
5. India                         4,420 (1000 60 KG BAGS)              

(ข้อมูลอ้างอิงจาก :  https://www.indexmundi.com )

มีการบันทึกไว้ว่ามีนักสำรวจชื่อ Speke และ’ Grant ที่ได้เดินทางไปประเทศอูกานดาในปี พ.ศ. 2405 พวกเค้าพบกาแฟ Robusta ปลูกอยู่ทั่วไปใกลั ๆ บ้านของชาว Bukoba และพบว่าต้นกาแฟบางต้นมีอายุมากกว่า 100 ปี สาเหตุนี้ทำให้เชื่อได้ว่ากาแฟ Robusta ได้มีการปลูกกันอย่างแพร่หลายกันมานานแล้ว

ในช่วงปี พ.ศ. 2443-2444 Rauws ได้ซื้อต้นกล้ากาแฟ จาก Linden ผู้อำนวยการของ L’Horticole Coloniale ในกรุงบรัสเซลล์ประเทศเบลเยี่ยม ( Linden ได้ตั้งชื่อกาแฟที่เค้าจำหน่ายเหล่านี้ว่า “Robusta”) เค้าส่งต้นกาแฟไปตามที่ต่างๆจนมาถึงเกาะชวาและได้ทำการแจกจ่ายไปตามสวนต่างๆทั่วทั้งเกาะในปีเดียวกันนั้น  กระทั่งต่อมารัฐบาลได้เริ่มมีการศึกษาและคัดเลือกสายพันธุ์กาแฟ Robusta เนื่องจากมีความทนต่อโรคราสนิมมากกว่าสายพันธุ์ที่มีอยู่เดิมอย่าง Arabica, Excelsa และ Liberica ทำให้เกิดสวนกาแฟ Robusta ขึ้นมากมายบนเกาะชวาและในทวีปเอเชียในขณะนั้น

@มาถึงพามาถึงเกาะชวาแล้วนะ : แอดมินตาจะปิด เดี๋ยวมาต่อ EP.2 กับเรื่องราวของกาแฟ Robusta ในประเทศไทยกัน วันนี้ขออนุญาต Good Night ทุกท่านฝันดีจุ๊ฟๆ..zzZZzz..

F𝗶𝗻𝗲 𝗥𝗼𝗯𝘂𝘀𝘁𝗮 𝗘𝗣.𝟮

>>> สำหรับประเทศไทยนั้น 𝗥𝗼𝗯𝘂𝘀𝘁𝗮 เป็นกาแฟที่ได้รับความสนใจจากผู้บริโภคเพียงบางกลุ่มเท่านั้น เนื่องจากเป็นมีรสชาติเฉพาะตัวออกไปทางขมและมีความเข้มที่ชัดเจน โดยความเป็นมา ใน พ.ศ.2447 นายนิติหมุน สุหลงกุ ชาวมุสลิมบ้านโหรด อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา ได้เดินทางไปยังประเทศอินโดนีเซีย และมาเลเชีย ซึ่งช่วงนั้นมีการปลูกกาแฟพันธุ์อาราบิก้า และโรบัสต้าอย่างแพร่หลาย และได้มีการนำเมล็ดกาแฟโรบัสต้าจากมาเลเซียมาปลูก ณ ตำบลบ้านโหนด อำเภอสะบ้าย้อย ซึ่งเชื่อกันว่าต้นกาแฟที่สะบ้าย้อย คือต้นแม่พันธุ์ของกาแฟโรบัสต้าต้นแรกของประเทศไทย และเริ่มมีการนำไปเพาะปลูกกันอย่างแพร่หลายในพื้นที่ภาคใต้ของไทยอีก 𝟴𝟮 ปีถัดมา ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี ชุมพร ระนอง นครศรีธรรมราช พังงา และจังหวัดกระบี่  พบรายงานการส่งออกในช่วงปี พ.ศ. 𝟮𝟱𝟬𝟰 ราวๆเพียง 𝟲𝟬 𝗞𝗴. และเริ่มมีปริมาณการส่งออกอย่างต่อเนื่องเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในช่วงปี พ.ศ. 𝟮𝟱𝟭𝟰 เป็นต้นมาจนปัจจุบัน และเริ่มมีการนำไปเพาะปลูกกันอย่างแพร่หลายในพื้นที่ภาคใต้ของไทยอีก 82 ปีถัดมา ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี ชุมพรระนอง นครศรีธรรมราช พังงา และจังหวัดกระบี่  พบรายงานการส่งออกในช่วงปี พ.ศ. 2504 ราวๆเพียง 60 Kg. และเริ่มมีปริมาณการส่งออกอย่างต่อเนื่องเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในช่วงปี พ.ศ. 2514 เป็นต้นมาจนปัจจุบัน

โดยมีชุมพรเป็นจังหวัดที่ปลูกกาแฟพันธุ์โรบัสต้ามากที่สุดในประเทศไทย โดยมีพื้นที่เพาะปลูกถึง 178,283 ไร่ ผลผลิตรวมประมาณ 24,000 ตัน/ปี

ตามมาด้วยอันดับที่ 2 คือจังหวัดระนอง มีพื้นที่เพาะปลูกถึง 34,409 ไร่ (จากรายงานของสำนักงานเกษตรและสหกรณ์ ปี 2564)

รายงานการส่งออกกาแฟ Robusta ของประเทศไทย

Thailand Green Coffee Robusta Production by Year Unit of Measure (1000 60 KG BAGS)

Market Year         Robusta Production            Unit of Measure                         Growth Rate

2013                       1000                                       (1000 60 KG BAGS)                                                   0.00%

2014                       1000                                       (1000 60 KG BAGS)                                                   0.00%

2015                       1000                                       (1000 60 KG BAGS)                                                   0.00%

2016                       700                                         (1000 60 KG BAGS)                                              -30.00%

2017                       800                                         (1000 60 KG BAGS)                                                14.29%

2018                       700                                         (1000 60 KG BAGS)                                              -12.50%

2019                       650                                         (1000 60 KG BAGS)                                                 -7.14%

2020                       700                                         (1000 60 KG BAGS)                                                  7.69%

2021                       600                                         (1000 60 KG BAGS)                                              -14.29%

2022                       650                                         (1000 60 KG BAGS)                                                  8.33%

                เนื่องจากกาแฟ Arabica ประสบปัญหาจากภาวะโลกร้อนส่งผลให้ผลผลิตทั่วโลกเกิดความเสียหายเป็นจำนวนมากและ Robusta มีจุดเด่นในเรื่องของความอดทนต่อโรค, แมลงและสภาพอากาศที่แปรปรวนของโลก จึงทำให้นักวิชาการและเกษตรกรหันมาให้ความสนใจในกาแฟ Robusta มากขึ้น

.. เล่ามาตั้งนาน ยังไม่เข้าเรื่องเลย แฟนเพจเริ่มจะหงุดหงิดรึยังเอ่ย?? EP. นี้แอดมินจะข้อเกริ่นให้ฟังคร่าวๆก่อนก็แล้วกันนะ!!!

ในปี 2014 UCDA ได้เปิดตัวศูนย์ UGANDA CENTER  OF Robusta Excellence (CORE) อย่างเป็นทางการขึ้น ตั้งเป้าเพื่อเพิ่มการผลิตกาแฟโรบัสต้าคุณภาพดีป้อนตลาดโลกเพิ่มอีก 10% มีการกำหนดมาตรฐาน การฝึกอบรม การให้เกรด และมีความพยายามที่จะปรับปรุงคุณภาพของโรบัสต้าให้ดีขึ้นกว่าเดิม

 และในปีเดียวกันนี้ UCDA และ CQI ก็ได้เผยแพร่ข้อกำหนดมาตรฐานฉบับแรกของอุตสาหกรรม Fine Robusta ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับ Specialty ใน Arabica และเปิดสอนหลักสูตร Q Robusta เป็นครั้งแรกในยุโรป

EP. ต่อไปแอดมินจะพาไปรู้จักกับหลักการประเมิน 𝗙𝗶𝗻𝗲 𝗥𝗼𝗯𝘂𝘀𝘁𝗮 กันอย่างจริงจังแล้วนะ .. เตรียมตัวตกหลุมรักเจ้าเมล็ดกาแฟกลมๆตัวนี้กันได้เลย

Fine Robusta EP.3 (มาถึงตอนจบแล้วนะ^^)

ขอโทษที่แอดมินหายไปนาน มีภารกิจติดหนึบคล้ายๆการจารจรในช่วงนี้เล๊ยยยย!!! … เรามาเข้าเรื่องกันเถอะ

กาแฟ Robusta ถูกกำหนดให้มีข้อจำกัดในการประเมินหรือที่เรียกว่า Cupping Protocal , หลักการคั่วเพื่อการประเมินและการใช้ Cupping Form ที่แตกต่างจาก Arabica เช่น การประเมินจาก Flavor, Aftertaste, Salt/Acid, Bitter/Sweet, and Mouthfeel นอกจากนี้รวมถึงการกำหนดมาตรฐานในขั้นตอนการคัดแยกคุณภาพของเมล็ดกาแฟอีกด้วย

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับCommercial Robusta กันก่อน นั่นก็คือ กาแฟที่ไม่เป็นไปตามข้อกำหนดของกาแฟในเกรด Fine Robusta หรือ Premium Robusta ถือเป็นสินค้าโภคภัณฑ์หรือกาแฟเชิงพาณิชย์ ซึ่งต้องเป็นสารกาแฟต้องไม่มีสิ่งแปลกปลอม (ที่ไม่ใช่กาแฟ)

ทีนี้ก็มาถึงคิวของเจ้า Fine Robusta กันละนะ

ข้อกำหนดในการประเมิน Fine Robusta (ในตัวอย่างกาแฟ 350 กรัม)

• สารกาแฟจะต้องมีค่าข้อบกพร่องหลัก = 0 รายการ
• พบข้อบกพร่องรองได้ไม่เกิน 5 รายการ
• อนุญาตให้พบเควกเกอร์ในตัวอย่างกาแฟคั่ว 100 กรัม ได้ไม่เกิน 3 รายการ
• มีคะแนน Cupping 80.00 ขึ้นไป

ในส่วนของ Premium Robusta ก็มีข้อกำหนดการประเมินดังนี้ (ในตัวอย่างกาแฟ 350 กรัม)

• สารกาแฟต้องมีค่าข้อบกพร่องหลัก และ/หรือพบข้อบกพร่องรองรวมกันไม่เกินสิบสอง (12) รายการ
• อนุญาตให้พบเควกเกอร์ในตัวอย่างกาแฟคั่ว 100 กรัม ได้ไม่เกิน 5 รายการการ
• มีคะแนน Cupping 80.00 ขึ้นไป

ลักษณะของกลิ่นที่ถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของ Fine Robusta หรือ Premium Robusta มีดังนี้

• Enzymatic notes ที่พบทั่วไปในกาแฟ Fine Robusta ได้แก่ Pineapple, Banana, Cherry, Lemon, Strawberry or Pear. (แต่ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงเท่านี้)
• Sugar Browning notes ที่พบทั่วไปในกาแฟ Fine Robusta ได้แก่  : Vanilla, Butter, Caramel, Cocoa and Walnuts

– ลักษณะที่มักพบทั่วไปใน Commercial Robusta ได้แก่ : Toasted Bread and Roasted Peanuts. (แต่ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงเท่านี้)

• Dry Distillation notes ที่พบทั่วไปในกาแฟ Fine Robusta ได้แก่ Cinnamon

– ลักษณะที่มักพบทั่วไปใน Commercial Robusta ได้แก่ Pepper, Cedar, Mown hay, Pine, Thyme, Mushroom and Green pepper. (แต่ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงเท่านี้)

• Aromatic Taints ที่พบทั่วไปในกาแฟ Fine Robusta ได้แก่ Coffee Pulp

– ลักษณะที่มักพบทั่วไปใน Commercial Robusta ได้แก่ Earthy, Medicinal, Smoke, Rubber, and Straw. (แต่ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงเท่านี้)

บันทึกรสชาติที่พบในกาแฟ Fine Robusta มักจะมี (แต่ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงเท่านี้)

• Fruit-like : cherry, black currant, raisin, raspberry, berry, dry fig, lemon, and prunes.
• Nut-like : wal Inut, almond and malt.
• Spice-like : clove, coriander and allspice.
• Sweet-like : molasses, syrupy, caramel, honey, dark chocolate, cocoa, and buttery.
• Overall : rounded, complex, complete, mellow, deep and delicate.

บันทึกรสชาติที่พบในกาแฟโรบัสต้าเกรดต่ำกว่า Commercial Robusta โดยทั่วไป ได้แก่

• Vegetable-like : grassy, hay, grain-ike, barley-like, legume, potato, pea-like, silage, popcorn, and biscuit-like.
• Phenol – like : medicinal, metallic, rubbery, smoky, burnt, woody.
• Astringent-like : uric, salty, briny, brackish.
• Overall : dull, lifeless, flat, uneven, neutral, harsh, soapy.

ด้วยความร่วมมือในการทำงานและความพยายามของผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหมดดังที่แอดมินกล่าวมาข้างต้นทำให้ภาพลักษณ์ของกาแฟ Robusta ในปัจจุบันถูกยกระดับขึ้นมาให้มีคุณภาพที่เทียบเท่ากับ Arabica ในตลาดโลก เปลี่ยนความรู้สึกของผู้บริโภคที่มีต่อกาแฟ Robusta จากกาแฟที่มีคุณภาพไม่ดี มีกรดต่ำ มีความขมที่มากกว่า มีรสชาติและกลิ่นที่น้อยกว่าเมื่อเทียบกับ Arabica ให้กลายเป็นที่ยอมรับและเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคที่มากขึ้นจนเกือบจะเทียบเท่ากับ Arabica ในปัจจุบัน

**ลูกเพจท่านไหนมีกาแฟ Fine Robusta ดีๆทักมาแนะนำแอดมินบ้างน้า … ช่วงนี้แอดมินของกำลังขาด (ต้องเติมสักหน่อย)

#BeanImporter #FineRobusta #CoffeeRobusta #RobustaThailand